گفتار درمانی یکی از بهترین روشهای درمانی برای اختلال خواندن و نوشتن است. گفتار درمانی با ارائه خدمات توانبخشی به بهبود مهارتهای خواندنی فرد کمک میکند. همچنین ممکن است فرد مدل ذهنی مناسبی نداشته باشد یا ممکن است در هنگام خواندن در رمزگذاری کلمات مشکل داشته باشند. در چنین شرایطی متخصص میتواند روی نوشتن افراد نیز تاثیر بگذارد.
در درمان اختلال خواندن و نوشتن، در نظر داشته باشید که فرد ممکن است متنی را به طور کامل بخواند بدون اینکه واقعاً بداند مفهوم متن چیست. این بدان معناست که مغز فرد در درک و پردازش کلماتی که میخواند مشکل دارد.
بنابراین اهمیت گفتار درمانی در این قسمت مشخص میشود. گفتار درمانگر با ایجاد طرحوارههای صحیح به بهبود مهارتهای خواندن و نوشتن افراد کمک میکند. همچنین گفتاردرمانگر با بازی درمانی و فعالیت در طول جلسات درمانی به تقویت حافظه افراد کمک میکند. به این ترتیب عملکرد یادگیری افراد نیز بهبود مییابد.
خواندن یک مهارت ابزاری است که از آن برای رسیدن به هدفهای دیگر از جمله یادگیری استفاده میشود، خواندن نیازمند آن است که فرد بتواند بین حروف و صدای آنها ارتباط برقرار کند سپس حروف را منظم بر اساس توالی واقع شده در کلمه، بخواند و در نهایت بتواند آنچه را که خوانده درک کند. هر نوع مشکل در این پروسه منجر به نارسا خوانی یا اختلال خواندن میشود.
كودكان دارای اختلال خواندن معمولاَ با ورود به مدرسه شناخته میشوند. چنين كودكانی در واقع تعجب والدين و مربيان خود را بر میانگيزند چراكه علیرغم اين كه از هوش طبيعی يا حتي بالايی برخوردارند، بدون بهره گيری از آموزشهای ويژه قادر به یادگیری خواندن نيستند.
با توجه به توضیحات یک سری از فاکتورها، احتمال ابتلای فرد به این اختلال را افزایش میدهد:
نقاشی حرف
این بازی برای کودکانی که حروف را باهم اشتباه میگیرند یا اشتباه میخوانند بسیار مناسب است. در این روش از کودک بخواهید تا حرف خاصی را بزرگ روی یک برگه نقاشی کند و سپس آن حرف را رنگ آمیزی کند و نقاشی را به دوستان خود نشان دهد. همین کار را میتوانید برای کلمات و کودکانی که سن بیشتری دارند نیز انجام دهید.
تمرین با کتاب صوتی
زمانی که کودک مبتلا به اختلال خواندن، قصد دارد از روی یک کتاب بخواند میتوانید فایل صوتی کتاب را نیز برای او تهیه کرده تا کودک یکبار کتاب را همراه با فایل صوتی مطالعه کند که اگر کلمه سخت یا جدیدی در کتاب بود که ممکن است کودک در مواجهه با آن استرس بگیرد، آمادگی داشته باشد. سپس دفعه دوم نوبت خودش شود و از روی کتاب بلند بلند بخواند.
پیدا کردن حرف گم شده
این تمرین برای آشنایی و به خاطر سپردن حروف، کمک زیادی به کودک شما میکند. در این تمرین اشیا یا اعضای خانواده را صدا بزنید اما حرف اول اسم آنها را حذف کنید مثلا بجای مبینا بگویید بینا، یا به جای قاشق بگویید اشق و از کودک بخواهید تا حرف گم شده را حدس بزند و کلمه را پیدا کند.
قافیه بازی
در این تمرین شما میتوانید از کتابهای مصور شعر استفاده کنید که علاوه بر تصویرهای زیبا دارای شعرهای کوتاه و زیادی است. درباره قافیه با کودک خود صحبت کنید و سپس شعرها را برای او بخوانید. کودک خود را تشویق کنید تا کلمات هم قافیه دیگری را نیز بجز آنهایی که در شعر آمده پیدا کند و همصدا باهم شعر را طبق کلماتی که کودک پیدا میکند تغییر داده و بخوانید.