افت شنوایی یا کم شنوایی یکی از مواردی است که به سادگی روی مهارت‌های زبانی و گفتاری کودکان اثر مخرب میگذارد. زمانی که یک کودک در شنوایی مشکل داشته باشه باشد، قطعا قسمتی از مغز او که برای برقراری ارتباط فعالیت می‌کند، به طور درستی رشد نخواهد کرد و درنتیجه درک کردن و صحبت کردن برای آن بچه دشوار می‌شود.
اگر کم شنوایی زود تشخیص داده شود و به طور درستی در پروسه درمان قرار بگیرد، کودک می‌تواند مهارت‌های لازم را فرابگیرد و در جامعه و برقراری روابط اجتماعی کمترین مشکل را حس کند.
در حالیکه اکثر کم شنوایی‌ها از طریق غربالگری در بدو تولد شناسایی می‌شوند ممکن است کم شنوایی برخی کودکان دیگر تا زمانی که مهارت‌های گفتاری یا زبانی آنها پیشرفتی نکرده، مشخص نشود که چنین امری قطعا پروسه درمان را سخت‌تر می‌کند.
در این مقاله به بررسی تاثیرات آسیب شنوایی بر رشد کودک خواهیم پرداخت.
چه عواملی موجب افت شنوایی می‌شوند؟
کم شنوایی یا افت در شنوایی در نتیجه عوامل زیر به وجود می‌آید:
- عوامل ژنتیکی،
- مشکلات کروموزومی،
- مشکلات آناتومی،
- سندرم‌ها،
- مصرف مواد مخدر یا الکل قبل از تولد کودک،
- استفاده از داروهای خاص،
- نارس به دنیا آمدن نوزاد،
- بیماری یا جراحت شدید،
- و عوامل ناشناخته.
چگونه کم شنوایی بر زندگی کودک تاثیر میگذارد؟
- باعث تاخیر در رشد گفتار و زبان می‌شود.
- اختلال گفتار و زبان موجب مشکلاتی در یادگیری می‌شود.
- مشکلات ارتباطی منجر به تنهایی اجتماعی و ضعف در اعتماد به نفس می‌شود.
تاثیرات خاص کم شنوایی بر رشد کودک
استفاده نادرست از واژگان
- به طور کلی رشد واژگان در کودکان مبتلا به افت شنوایی نسبت به همسالانشان کندتر است.
- بیشتر از واژگان عینی و ملموس استفاده می‌کنند و در استفاده صحیح از کلمات انتزاعی مشکل دارند.
- این شکاف و فاصله در رشد واژگانی میان کودکان با شنوایی سالم و کودکان کم شنوا با افزایش سن بیشتر و بیشتر می‌شود و تنها با مداخلات درمانی و توانبخشی می‌توان جلوی آن را گرفت.
- کودکان کم شنوا در درک معانی کلماتی که چند معنی دارند مشکل دارند.
اشتباه در ساختار جملات
- کودکان مبتلا به آسیب شنوایی در مقایسه با کودکان دارای شنوایی طبیعی جملات ساده‌تر را درک و بیان می‌کنند.
- کودکان کم شنوا در درک و نوشتن جملات پیچیده نظیر "من یه معلم ریاضی دارم که دوشنبه‌ها به خانه ما می‌آید ولی امروز مریض بود" و "من توپ را ننداختم کسی که توپ پرت کرد مریم بود" مشکل دارند.
- در درک تعداد و زمان فعل مشکل دارند و اغلب به اشتباه از آن استفاده می‌کنند مثلا "ما فردا مدرسه رفتم".
نداشتن وضوح گفتار
- اشتباهات تلفظی فراوان دارند و اغلب صداهای سایشی مثل س ز ش ژ ج چ.
- نمی‌توانند بلندی صدای خود را بر اساس محیطی که در آن صحبت می‌کنند تنظیم کنند یا خیلی بلند صحبت می‌کنند یا خیلی آرام.
- در استفاده از زیر و بمی صدا مشکل دارند و بیشتر با صدای زیر غیر طبیعی صحبت می‌کنند.
- صدای آنها اغلب تو دماغی شنیده می‌شود.
افت تحصیلی
- این کودکان در همه جنبه‌های تحصیلی مشکلات زیادی دارند به خصوص در درک خواندن.
- کودکان با افت شنوایی متوسط و شدید اگر مداخلات درمانی زود هنگام دریافت نکنند حداکثر تحصیلات ابتدایی را کسب خواهند کرد.
نارضایتی در کارکردهای اجتماعی
کودکان با آسیب شنوایی اغلب احساس تنهایی می‌کنند و در دوست یابی مشکلات فراوانی دارند و احساس نارضایتی می‌کنند.
مطالعات متعدد نشان می دهد که کودکان با افت شنوایی اگر خیلی زود خدمات درمانی شامل ابزارهای کمک شنیداری،تربیت شنیداری و گفتار درمانی را دریافت کنند میتوانند پیشرفت های محسوسی داشته باشند و نقایصی که در بالا گفته شد را تا حد قابل قبولی جبران کنند.
چه فاکتورهایی بر رشد گفتار و زبان کودک کم شنوا تاثیر دارند؟
قطعا هر کودکی در نحوه رشد با کودک دیگر متفاوت است ؛ اما در این بین یک سری مراحل رشد وجود دارد که تمامی کودکان آنها را پشت سر می‌گذارند. از دست دادن شنوایی یا افت شنوایی می‌تواند در کیفیت مراحل رشد و در نهایت رفتارهای اجتماعی فرد اثر گذار باشد:
- سن در هنگام شناسایی کم شنوایی،
- مشارکت و حمایت خانواده،
- نوع و درجه کم شنوایی،
- تداوم در استفاده از دستگاه‌های کمکی،
- نوع درمان (مداخله اولیه، درمان مستقیم، درمان مبتنی بر مدرسه)،
- سطح مهارت‌های شناختی و حرکتی و
- سایر شرایط پزشکی.
کلام آخر
شرکت کردن والدین در جلسات درمانی کودک و حمایت از او به پیشرفت روند بهبودی کمک قابل توجهی می‌کند، همچنین بهتر است والدین کودک روزانه از نکاتی که در این جلسات گفته می‌شود استفاده کنند و در ارتباط با کودک از آنها بهره بگیرند.
قبل از اینکه با کودک خود صحبت کنید، نظر او را جلب کنید تا بهتر تمرکز کند و جملات شما را بهتر درک کند. کمک گرفتن از یک فرد متخصص و درمانگر مجرب در این راه یکی از اولین و می‌توان گفت مهم‌ترین قدم‌هایی است که می‌توانید برای کودک خود بردارید.
